भारत र कुवेतले आफ्नो द्विपक्षीय सम्बन्धलाई रणनीतिक साझेदारीमा उचाल्ने निर्णय गरे
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको २ दिवसीय (२० डिसेम्बर-२२ डिसेम्बर) कुवेत भ्रमणले दुई देशको द्विपक्षीय सम्बन्धमा नयाँ अध्याय थप्यो। यो भ्रमण भारतीय प्रधानमन्त्रीको कुवेतको लागि ४३ वर्षपछि भएको पहिलो भ्रमण थियो। यस भ्रमणको महत्वपूर्ण पक्ष भनेको दुई देशले आफ्नो सम्बन्धलाई रणनीतिक साझेदारीमा उचाल्ने निर्णय हो।
भारत कुवेतको प्रमुख व्यापार साझेदारमध्ये एक हो, र २०२३-२४ मा दुई देश बीचको द्विपक्षीय व्यापार १० अर्ब अमेरिकी डलर भन्दा बढी पुगेको छ। कुवेत भारतको लागि एक विश्वसनीय ऊर्जा साझेदार पनि रहँदै आएको छ, विशेषगरी क्रूड तेल र एलपीजी आपूर्तिमा। कुवेतबाट भारतमा लगानी पनि भइरहेको छ।
कुवेतमा १ मिलियनको करीब भारतीय समुदाय छ, जुन कुवेतको विभिन्न क्षेत्रहरूको निरन्तर वृद्धिमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्याउँछ र दुई देशबीचको सांस्कृतिक र शैक्षिक सम्बन्ध पनि जीवित छ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले कुवेतका अमीर शेख मेशल अल-अहमद अल-जाबेर अल-साबाहको निमन्त्रणामा कुवेत भ्रमण गरे, जहाँ उनले कुवेतको सर्वोच्च राष्ट्रिय पुरस्कार ‘द अर्डर अफ मुबारक अल-कवीर’ प्राप्त गरे। यो २०औं अन्तर्राष्ट्रिय सम्मान हो जुन प्रधानमन्त्री मोदीलाई कुनै देशबाट दिइएको हो।
प्रधानमन्त्री मोदीले यो पुरस्कार भारत र कुवेतबीचको लामो मित्रता, कुवेतमा रहेका भारतीय समुदाय र १.४ बिलियन जनताको समर्पणमा अर्पण गरे। यो पुरस्कार १९७४ मा स्थापना गरिएको थियो र यसअघि अमेरिकी राष्ट्रपति बिल क्लिन्टन, जर्ज बुश र इंग्ल्याण्डका प्रिन्स चार्ल्सजस्ता प्रमुख नेताहरूसम्मलाई दिइएको छ।
प्रधानमन्त्री मोदीले कुवेतका अमीर शेख मेशल अल-अहमद अल-जाबेर अल-साबाहसँग पहिलो पटक भेट गरे। यो भेट कुवेतको बायन प्यालसमा भएको थियो, जहाँ उनलाई एक औपचारिक स्वागत गरिएको थियो। दुई नेताहरूले कुवेत र भारत बीचको ऐतिहासिक र मित्रवत सम्बन्धको पुनःस्मरण गर्दै द्विपक्षीय सहकार्यलाई थप विस्तार र गहिरो बनाउने प्रतिवद्धता व्यक्त गरे। यस क्रममा उनीहरूले द्विपक्षीय सम्बन्धलाई ‘रणनीतिक साझेदारी’ मा उचाल्ने सहमति जनाए।
प्रधानमन्त्री मोदीले कुवेतमा रहेका भारतीय समुदायको कल्याणका लागि अमीरको योगदानको कदर गरे। अमीरले कुवेतको विकासमा भारतीय समुदायको ठूलो र जीवित योगदानको सराहना गरे।
प्रधानमन्त्री मोदीले कुवेतका क्राउन प्रिन्स शेख साबाह अल-खालिद अल-हमद अल-मुबारक अल-साबाहसँग पनि भेट गरे। मोदीले संयुक्त राष्ट्र महासभामा सेप्टेम्बर २०२४ मा क्राउन प्रिन्ससँगको आफ्नो पछिल्लो भेटलाई सम्झनुभयो।
उनले भारत र कुवेत बीचको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई उच्च महत्त्व दिएको र यसलाई रणनीतिक साझेदारीमा उचाल्नको लागि विचारहरू आदान-प्रदान गरे। दुई नेताले संयुक्त राष्ट्र र अन्य बहुपक्षीय मञ्चहरूमा आपसी समन्वयलाई मजबुत बनाउनका लागि कडा कदम चाल्ने सहमति जनाए।
प्रधानमन्त्री मोदीले कुवेतका प्रधानमन्त्री शेख अहमद अल-अब्दुल्लाह अल-अहमद अल-साबाहसँग पनि भेट गरे र रणनीतिक साझेदारीलाई बलियो बनाउने रोडम्यापमा छलफल गरे। दुवै प्रधानमन्त्रीहरूले दुई देश बीचको आर्थिक सहकार्यलाई अझ गहिरो बनाउन महत्त्वपूर्ण कदम चाल्ने सहमति जनाए।
प्रधानमन्त्री मोदीले कुवेतको लगानी प्राधिकरण र अन्य सरोकारवाला पक्षलाई भारत भ्रमणको निमन्त्रणा दिए, जसमा ऊर्जा, रक्षा, मेडिकल उपकरण, फार्मा, खाद्य पार्क जस्ता क्षेत्रमा नयाँ अवसरहरूको अन्वेषण गर्ने योजना रहेको छ।
भारत र कुवेतको सम्बन्ध ऐतिहासिक, आर्थिक र सांस्कृतिक दृष्टिले मजबुत हुँदै गएको छ। प्रधानमन्त्री मोदीको यस भ्रमणले दुई देशको रणनीतिक साझेदारीलाई थप सुदृढ बनायो र कुवेतसँगका द्विपक्षीय सम्बन्धको भविष्यलाई उज्जवल बनायो।
