यो ४३ वर्षमा कुवेतको भ्रमण गर्ने भारतीय प्रधानमन्त्रीको पहिलो यात्रा हुनेछ
भारत र लिबेरियाबीचको पहिलो विदेश कार्यालय परामर्श १७ डिसेम्बर २०२४ मा मन्सोर्बिया शहरमा सफलता पूर्वक सम्पन्न भएको छ। यो ऐतिहासिक बैठक भारतको विदेश मन्त्रालयका अतिरिक्त सचिव सेवाला नाइक मुदे र लिबेरियाको विदेश मामिला मन्त्री सारा बेयसोलो न्यान्तीको सह-अध्यक्षतामा आयोजना गरिएको थियो, जसले दुई राष्ट्र बीचको द्विपक्षीय सम्बन्धमा नयाँ मीलको पत्थर स्थापित गरेको छ।
यो बैठकमा लिबेरियाका प्रमुख मन्त्रीहरू, जसमा वाणिज्य र उद्योग, वित्त, र सूचना, संस्कृति र पर्यटन मन्त्रालयका मन्त्रीहरू सामेल थिए, साथै उप-मन्त्रीहरू पनि उपस्थित थिए। मुडको भ्रमणमा लिबेरियाका उपराष्ट्रपति जेरेमिया क्पान कोंग, स्वास्थ्य र सामाजिक कल्याण मन्त्री लुइस एम. क्पोटो, कृषि मन्त्री जे. अलेक्जेन्डर न्युटाह, र वाणिज्य र उद्योग मन्त्री म्याडम माग्डेलेन एलेन डागोसेहसँग पनि महत्वपूर्ण बैठकहरू आयोजना गरियो।
यस बैठकको दौरान, लिबेरियाली मन्त्रीहरूले भारतको अफ्रिकी युनियनको जि २० को स्थायी सदस्यता प्राप्तिका लागि गरेको पहलको सराहना गरेका छन् र भारतको ग्लोबल दक्षिण शिखर सम्मेलन को आवाजमा लिबेरियाको सक्रिय सहभागिताको महत्त्वलाई जोड दिएका छन्। यसले ग्लोबल साउथको आवाजलाई सुदृढ पार्न जि २० को प्रतिनिधित्वको महत्त्वलाई पुन: पुष्टि गरेको छ।
विदेश कार्यालय परामर्शले दुई देशलाई आपसमा आफ्नो बलियो र बढ्दो द्विपक्षीय सम्बन्धहरूको समीक्षा गर्न अवसर प्रदान गर्यो। यसका दौरान व्यापार, लगानी, खनिज उत्खनन, कृषि, स्वास्थ्य र औषधि, शिक्षा र क्षमता निर्माणजस्ता क्षेत्रहरूमा छलफल गरियो।
अग्रणी समझदारीमा, दुवै देशले डिजिटल पब्लिक इन्फ्रास्ट्रक्चर , ऊर्जा विकास र समग्र विकास सहयोग जस्ता समकालीन क्षेत्रमा सहकार्यलाई गहिरो बनाउन सहमति जनाए। साथै, भारत र लिबेरियाले एक-अर्काका संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदको गैर-स्थायी सीटको लागि २०२८-२०२९ मा उम्मेदवारीलाई आपसी आधारमा समर्थन गर्ने पनि सहमति जनाएका छन्।
भारत र लिबेरियाबीचको द्विपक्षीय व्यापार २०२३-२४ मा २५६ मिलियन अमेरिकी डलर पुगेको छ, जसको अधिकांश हिस्सा भारतका निर्यातको छ। लिबेरिया भारतको ड्युटी-फ्री ट्यारिफ प्राथमिकता योजनाबाट लाभान्वित हुँदै काठ, वनस्पति तेल र रबरका निर्यातमा वृद्धि भएको छ। कृषि, खनिज अन्वेषण र औषधिमा अझै अपरिचित सम्भावनाहरूको पहिचान गर्दै, दुवै पक्षले आर्थिक सहयोग विस्तार गर्ने प्रतिबद्धता जनाए।
भारतको लिबेरियामा २०० भन्दा बढी कम्पनीहरू कार्यरत छन्, जसले मोटरगाडी, खनिज उत्खनन, स्वास्थ्य सेवा र इलेक्ट्रोनिक्स जस्ता क्षेत्रमा व्यापार गर्दैछन्। यसले दुई देशबीचको बलियो आर्थिक लिंकलाई थप मजबुत बनाएको छ।
भारतको मन्सोर्बियामा स्थित रेजिडेन्ट मिशनको उद्घाटनसँगै, द्विपक्षीय सम्बन्धमा नयाँ उचाइहरूको लागि मार्ग प्रशस्त भएको छ। लिबेरियाले पनि आफ्नो रेजिडेन्ट मिशन दिल्लीमा स्थापना गर्ने योजना व्यक्त गरेको छ, जसले कूटनीतिक सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउने छ।
विदेश कार्यालय परामर्शको समापनसँगै, दुवै देशले आगामी समयमा नयाँ दिल्लीमा अर्को बैठक आयोजना गर्ने सहमति जनाए। यसले भारत र लिबेरियाबीचको साझेदारी र समृद्धिको साझा दृष्टिकोणलाई संकेत गर्दछ।
भारत र लिबेरियाबीचको ऐतिहासिक पहिलो विदेश कार्यालय परामर्शले भविष्यका सहयोगका अवसरहरूलाई निर्धारित गर्दै नयाँ अध्यायको सुरुवात गरेको छ। यसले लिबेरिया र भारतका बीच थप गहिरो र विस्तारित सहयोगका लागि मार्गदर्शन गर्नेछ।
