यस महिनाको शुरुमा, प्रधानमन्त्री मोदीले द्विपक्षीय सम्बन्धमा सुदृढ गति को स्वीकार गरेका थिए
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी २१-२२ डिसेम्बर २०२४ मा कुवेतको भ्रमण गर्ने भएका छन्। शेख मेशल अल-अहमद अल-जाबेर अल-सबाह, कुवेत राज्यका अमीरको निमन्त्रणा अनुसार गरिएको यो भ्रमण ४३ वर्षमा कुवेत जाने भारतीय प्रधानमन्त्रीको पहिलो भ्रमण हुनेछ।
यस भ्रमणका दौरान, प्रधानमन्त्री मोदी कुवेतका नेतृत्वसँग छलफल गर्ने छन्। साथै, उनले कुवेतमा रहेका भारतीय समुदायसँग पनि अन्तरक्रिया गर्नेछन्, विदेश मन्त्रालयले बुधबार (डिसेम्बर १८, २०२४) जनाएको छ।
यो भ्रमणले भारत र कुवेत बीचको बहुआयामिक सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउन अवसर प्रदान गर्नेछ, विदेश मन्त्रालयले उल्लेख गरेको छ।
भारत र कुवेत बीच परम्परागत रूपमा नजिक र मित्रवत सम्बन्ध रहेका छन्, जसको आधार ऐतिहासिक र आर्थिक सम्बन्ध र मजबूत जनस्तरीय सम्पर्कमा आधारित छ। भारत कुवेतको प्रमुख व्यापारिक साझेदार मध्ये एक हो। कुवेतमा भारतीय समुदायको संख्या लगभग १ मिलियन रहेको छ, जसले कुवेतमा सबैभन्दा ठूलो प्रवासी समुदायको रूपमा स्थान बनाएको छ।
प्रधानमन्त्री मोदीको यो भ्रमण भारत र कुवेतले विदेशमन्त्रीहरूको स्तरमा संयुक्त सहयोग आयोग स्थापना गर्ने निर्णय गरेको दुई हप्ता पछि हुँदैछ। यस सन्दर्भमा एक सम्झौतापत्र ४ डिसेम्बर २०२४ मा नयाँ दिल्लीमा कुवेती विदेशमन्त्री अब्दुल्लाह अली अल-याह्या र भारतीय विदेशमन्त्री एस. जयशंकरबीच हस्ताक्षर भएको थियो।
संयुक्त सहयोग आयोग अन्तर्गत व्यापार, लगानी, शिक्षा, प्रविधि, कृषि, सुरक्षा र संस्कृतिको क्षेत्रहरूमा नयाँ संयुक्त कार्य समूहहरू गठन गरिनेछन्। संयुक्त सहयोग आयोग तन्त्रले भारत-कुवेत द्विपक्षीय सम्बन्धको सम्पूर्ण दायरा व्यवस्थित र अनुगमन गर्नको लागि एक छाता संस्थागत तन्त्रको रूपमा काम गर्नेछ, जसमा हाइड्रोकार्बन, स्वास्थ्य र कन्सुलर मामिलाहरू पनि समावेश छन्।
कुवेती विदेशमन्त्रीलाई स्वागत गर्दै, प्रधानमन्त्री मोदीले कुवेतको क्राउन प्रिन्स शेख सबाह खालिद अल-हमद अल-सबाहसँग सेप्टेम्बरमा न्यूयोर्कमा गरेको भेटपछि द्विपक्षीय सम्बन्धमा आएको सशक्त गति स्वीकारेका थिए।
प्रधानमन्त्री मोदी र मन्त्री अल-याह्याले व्यापार, लगानी, ऊर्जा, प्रविधि, संस्कृति र जनस्तरीय सम्पर्कका क्षेत्रमा सहयोग विस्तार गर्ने सम्भावनाहरू अन्वेषण गरेका थिए। कुवेतमा रहेका १ मिलियन भारतीय समुदायको महत्वपूर्ण भूमिकालाई मान्यता दिँदै, प्रधानमन्त्री मोदीले कुवेत नेतृत्वको निरन्तर समर्थन र देखभालप्रति आभार व्यक्त गरेका थिए, विशेषगरी कोविड-१९ महामारी जस्ता चुनौतीपूर्ण समयमा।
यस वर्षको प्रारम्भमा, २४ जुलाई २०२४ मा भारत-कुवेत विदेश कार्यालय परामर्शको छैटौं राउण्ड बैठकमा दुवै पक्षले व्यापार र लगानीका साथै स्वास्थ्य र शिक्षा क्षेत्रमा सहयोगलाई सुदृढ गर्ने सहमति जनाएका थिए।
भारत कुवेतका प्रमुख व्यापारिक साझेदार मध्ये एक निरन्तर रहेको छ। २०२३-२४ को वित्तीय वर्षमा कुवेतसँगको कुल द्विपक्षीय व्यापार १०.४७ अर्ब अमेरिकी डलर थियो। आधिकारिक तथ्यांक अनुसार, भारतीय निर्यात २०२२-२३ मा १.५६ अर्ब अमेरिकी डलरबाट २०२३-२४ मा २.१ अर्ब अमेरिकी डलरमा वृद्धि भएको छ।
