विदेश मन्त्री जयशंकरले साउदी अरबलाई क्षेत्रीय स्थिरताका लागि महत्वपूर्ण शक्तिको रूपमा व्याख्या गरे
भारत र साउदी अरबको साझेदारीलाई नयाँ स्तरमा पुर्याउनका लागि व्यापार र लगानीका क्षेत्रहरूमा निरन्तर प्रगति हुँदै आएका छन्, र अब दुवै पक्ष नयाँ क्षेत्रहरूमा सहकार्य गर्न इच्छुक छन्। सन् २०२४ नोभेम्बर १३ मा नयाँ दिल्लीमा साउदी अरबका विदेश मन्त्री प्रिन्स फैसल बिन फरहान अलसँगको बैठकमा, भारतीय विदेश मन्त्री एस जयशंकरले यो साझेदारीको भविष्यका लागि दुवै पक्षले के के प्राथमिकतामा ध्यान दिने कुरा साझा गरे।
जयशंकरले भने, “साउदीको भिजन २०३० र ‘विकसित भारत २०४७’ का बीचमा हाम्रो उद्योगहरूको लागि नयाँ साझेदारी निर्माण गर्न सम्भावनाहरू छन्। म खुशी छु कि हाम्रा व्यापारहरू तीव्र रूपमा सहकार्य गर्दैछन्। व्यापार र लगानी हाम्रो साझेदारीका महत्त्वपूर्ण पिलरहरू हुन्, र हामी प्रविधि, ऊर्जा, नवीकरणीय ऊर्जा (हरित हाइड्रोजन), जडान, स्वास्थ्य र शिक्षा जस्ता नयाँ क्षेत्रहरूमा सहकार्यलाई सुदृढ गर्दैछौं।”
भारत, साउदी अरबको दोस्रो ठूलो व्यापार साझेदार हो भने साउदी अरब भारतको चौथो ठूलो व्यापार साझेदार हो। वित्तीय वर्ष २०२३ मा द्विपक्षीय व्यापार ५२.७६ अर्ब डलरको थियो। मार्च २०२२ सम्म साउदी अरबको भारतमा प्रत्यक्ष लगानी ३.१५ अर्ब डलर पुगेको थियो, साथै त्यसको पब्लिक इन्भेस्टमेन्ट फण्डले भारतीय स्टार्ट-अपहरूमा लगभग ४.६ अर्ब डलर लगानी गरेको छ।
त्यसैगरी, जयशंकरले साउदी अरबसँगको बढ्दो रक्षा सहयोगको बारेमा पनि बताएका छन्। उनले भने, “हाम्रो रक्षा साझेदारीले पछिल्ला वर्षहरूमा धेरै ‘पहिलाहरू’ देखाएको छ – जसमा पहिलो भूमि सेनाको संयुक्त अभ्यास २०२४ र दुई संस्करणका संयुक्त नौसेना अभ्यासहरू समावेश छन्। हामीले नियमित रूपमा तालिम र क्षमता निर्माणमा साटासाट गरेका छौं। र अब हाम्रो सहयोग रक्षा उद्योग र निर्यातमा पनि विस्तार भएको छ।”
साथै, भारत र साउदी अरबका विदेश मन्त्रीहरूले द्विपक्षीय व्यापार, लगानी, ऊर्जा, रक्षा, सुरक्षा, संस्कृति र कन्सुलर मामिलाहरूमा रणनीतिक साझेदारीलाई मजबुत पार्ने उपायहरूबारे छलफल गरेका थिए। साथै, क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय विषयहरूमा पनि विचारविमर्श भएको थियो। जयशंकरले गाजा क्षेत्रको संकटमा भारतको गम्भीर चासो व्यक्त गर्दै साउदी अरबलाई क्षेत्रको स्थिरता का लागि महत्त्वपूर्ण शक्ति मानेका छन्। उनले भारतको दृढ र स्थिर नीति अनुरूप साउदी अरबसँगको समर्थन पनि पुन: पुष्टि गरे।
यस बैठकमा, दुई पक्षले साउदी अरबका क्राउन प्रिन्स र प्रधानमन्त्री प्रिन्स मोहम्मद बिन सलमान अल साउदको भारत भ्रमणपछि द्विपक्षीय सम्बन्धमा भएका प्रगति समिक्षा गरेका थिए, जुन सन् २०२३ सेप्टेम्बरमा भएको थियो।
