यी दुई डुंगाले मोजाम्बिकलाई समुद्री आतंकवाद र देशभित्रको विद्रोह विरुद्ध लड्न मद्दत गर्नेछन्।
भारतद्वारा मोजाम्बिकलाई दुई द्रुत गस्ती जलयान हस्तान्तरण
मोजाम्बिकको समुद्री सुरक्षा बललाई थप सबल बनाउन भारतले दुईवटा जलजेटद्वारा सञ्चालित द्रुत गस्ती जलयान (फास्ट इन्टरसेप्टर क्राफ्ट ) प्रदान गरेको छ। भारतको रक्षा मन्त्रालयका अनुसार, यी जलयानहरू मोजाम्बिक सरकारलाई नोभेम्बर ८ मा आयोजित समारोहका बीच हस्तान्तरण गरियो।
यी जलयानहरू ४५ नटसम्मको उच्च गति प्राप्त गर्न सक्षम छन् र १२ नटको गतिमा २०० समुद्री माइलको दूरी कभर गर्न सक्छन्। पाँचजनाको चालक दल समेट्न सक्षम यी जलयानहरूमा मेसिनगनसहितको बुलेटप्रुफ क्याबिन रहेका छन्। मोजाम्बिकको काबो डेलगाडो प्रान्तमा भइरहेको आतङ्कवाद र विद्रोहसँग लड्न यी जलयानहरूले मोजाम्बिक सरकारलाई महत्वपूर्ण सहयोग प्रदान गर्ने विश्वास गरिएको छ।
भारतले २०१९ मा दुई ठूला इन्टरसेप्टर जलयान र २०२२ को जनवरीमा दुईवटा यस्तै द्रुत गस्ती जलयान मोजाम्बिकलाई उपहारस्वरूप प्रदान गरिसकेको छ। साथै, मोजाम्बिकका सशस्त्र बलका सदस्यहरूलाई भारतका विभिन्न सैन्य संस्थानहरूमा तालिम दिने कार्य पनि हुँदै आएको छ।
पछिल्लो वर्ष, भारतले मोजाम्बिकलाई इन्फ्यान्ट्री हतियार प्रशिक्षण सिम्युलेटर पनि प्रदान गरेको थियो। साथै, यी जलयानहरूको सञ्चालन र मर्मतसम्भारका लागि मोजाम्बिकमा अवस्थित भारतीय तट रक्षक टोलीले नियमित तालिम दिइरहेको छ।
२०१९ यता, भारतद्वारा प्रदान गरिएका जलयानहरूले मोजाम्बिकको समुद्री क्षेत्रमा विद्रोहविरुद्धको अपरेसन, समुद्री गस्ती, र तारबार लजिस्टिक सहयोगमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन्।
यस अतिरिक्त, भारतीय नौसेनाका युद्धपोतहरूले मोजाम्बिकका प्रमुख बन्दरगाहहरूमा नियमित भ्रमण गर्दै द्विपक्षीय सहयोगलाई थप सुदृढ बनाउँदै आएका छन्।
मार्च २०२३ मा भएको भारत-मोजाम्बिक-तान्जानिया त्रिपक्षीय अभ्यासमा भारतीय नौसेनाका युद्धपोत तिर र सुजाता सहभागी भएका थिए। साथै, मोजाम्बिक नौसेनासँग संयुक्त विशेष आर्थिक क्षेत्र गस्ती अपरेसन र तालिम कार्यक्रम पनि आयोजना गरिएको थियो।
भारतले प्राकृतिक प्रकोप र अन्य आपतकालीन अवस्थाहरूमा मोजाम्बिकलाई मानवीय सहायता र विपद् राहत प्रदान गर्दै आएको छ। मार्च २०१९ मा चक्रवात इडाईले मोजाम्बिकमा ठूलो क्षति पुर्याउँदा, भारतीय नौसेनाका पोतहरूले २,३०० भन्दा बढीलाई स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराउँदै २०० भन्दा बढी नागरिकको उद्धार गरेका थिए।
क्षेत्रीय रणनीति क्षेत्रीय सुरक्षा र सबैका लागि वृद्धि
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले अघि सारेको “क्षेत्रीय सुरक्षा र सबैका लागि वृद्धि” दृष्टिकोण अन्तर्गत, भारतले हिन्द महासागर क्षेत्रका मित्र राष्ट्रहरूलाई समुद्री सुरक्षाका क्षेत्रमा मद्दत गर्दै आएको छ। यो पहलले भारतलाई हिन्द महासागर क्षेत्रका मुलुकहरूको लागि प्रमुख रणनीतिक साझेदारको रूपमा स्थापित गरेको छ।
भारत र मोजाम्बिकबीचको सामरिक साझेदारीले दुबै देशलाई समुद्री सुरक्षासँग सम्बन्धित चुनौतीहरूको सामना गर्न थप सक्षम बनाएको छ। भारतद्वारा प्रदान गरिएका सहयोग, तालिम, र उपकरणहरूले यो सम्बन्धलाई दीर्घकालीन लाभदायक साझेदारीमा रूपान्तरण गरेको छ।
