भारत र बेलायतले नयाँ पहलका साथ सम्बन्धलाई सुदृढ बनाउँछ
एक महत्वपूर्ण कूटनीतिक विकासमा, बेलायतका विदेश सचिव डेभिड लामीको जुलाई २४, २०२४ मा नयाँ दिल्लीको भ्रमणले भारत-बेलायत सम्बन्धमा नयाँ अध्यायको रूपमा चिन्ह लगाइयो। यो भ्रमण, पदभार ग्रहण गरेपछि ल्यामीको भारतको पहिलो आधिकारिक भ्रमणले दुवै देशको व्यापक रणनीतिक साझेदारीलाई अझ गहिरो बनाउने प्रतिबद्धतालाई जोड दिन्छ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले ल्यामीलाई न्यानो स्वागत गरे र द्विपक्षीय साझेदारी विस्तार गर्न बेलायतका प्रधानमन्त्री केयर स्टाररको जोडको प्रशंसा गरे। मोदीले प्रस्तावित स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताको लागि उत्साह व्यक्त गरे, यसले दुवै अर्थतन्त्रमा ल्याउन सक्ने पारस्परिक लाभहरू हाइलाइट गर्दै। प्रधानमन्त्रीले बेलायत-भारत टेक्नोलोजी सेक्युरिटी इनिसिएटिभको सुरुवातलाई पनि समर्थन गर्नुभयो, जसले महत्वपूर्ण र उदीयमान प्रविधिहरूमा सहकार्यलाई बढावा दिने लक्ष्य राखेको छ।
विदेश सचिव ल्यामीले द्विपक्षीय सम्बन्धको पूर्ण सम्भावनालाई अनलक गर्न बेलायतको उत्सुकतामा जोड दिँदै भावनाको प्रतिक्रिया दिनुभयो। राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार अजित डोभाल र विदेश मन्त्री एस जयशंकरलगायत भारतीय नेताहरूसँगको उनको छलफलले रक्षा र सुरक्षादेखि प्रविधि र जलवायु परिवर्तनसम्मको सहयोगको व्यापक दायरालाई समेटेको थियो।
परराष्ट्र मन्त्री जयशंकरले यी भावनाहरू प्रतिध्वनित गरे, भारत-यूके व्यापक रणनीतिक साझेदारीमा केन्द्रित उत्पादक छलफलहरूमा प्रतिबिम्बित। उनले सन् २०२१ मा भारत-युके भर्चुअल शिखर सम्मेलनमा सहमति भएको रोडम्याप २०३० अन्तर्गत हासिल भएको प्रगतिलाई प्रकाश पारे। दुवै पक्षले गरेको प्रगतिप्रति सन्तुष्टि व्यक्त गरे र समसामयिक चुनौति र अवसरहरूलाई सम्बोधन गर्न रोडम्याप नवीकरण गर्न सहमत भए।
भर्खरै घोषणा गरिएको टेक्नोलोजी सेक्युरिटी इनिसिएटिभले टेलिकम, क्रिटिकल मिनरल्स, सेमिकन्डक्टर, एआई, क्वान्टम कम्प्युटिङ, बायोटेक्नोलोजी र उन्नत सामग्री जस्ता प्रमुख क्षेत्रहरूमा द्विपक्षीय सहयोग अभिवृद्धि गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ। यस पहलमा सरकारी, निजी क्षेत्र, शिक्षाविद्, र अनुसन्धान र विकास संस्थाहरू संलग्न हुनेछन्, जसले अत्याधुनिक क्षेत्रहरूमा सम्बन्ध सुदृढ गर्ने लक्ष्य राख्दछ।
छलफलले विशेष गरी इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा रक्षा र सुरक्षा सहयोगलाई अझ गहिरो बनाउने र जलवायु र हरित अर्थतन्त्रका क्षेत्रमा सहयोगी प्रयासहरूको खोजी गर्ने विषयमा पनि छलफल भएको थियो। माइग्रेसन एण्ड मोबिलिटी पार्टनरसिप अर्को मुख्य विषय थियो, जसमा दुवै देशले जनता-जनताको सम्बन्धलाई सुदृढ गर्ने लक्ष्य राखेका थिए।
द्विपक्षीय मामिलाहरूका अतिरिक्त, परराष्ट्र मन्त्री जयशंकर र विदेश सचिव ल्यामीले रूस-युक्रेन द्वन्द्व, पश्चिम एशियाको अवस्था र राष्ट्रमण्डल र संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद जस्ता बहुपक्षीय संलग्नताहरू लगायतका विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा विचार आदानप्रदान गरे। यो बृहत् संवादले भारत र बेलायतबीच बलियो, थप सहयोगी भविष्यका लागि साझा दृष्टिकोण झल्काउँछ।
