अहिलेसम्म १८० भारतीय शान्ति सैनिकले कर्तव्य पालनामा गुमाए ज्यान
संयुक्त राष्ट्र शान्ति निर्माण आयोगको २०२५-२०२६ कार्यकालका लागि भारत पुनः निर्वाचित भएको छ। यसले भारतको विश्वव्यापी शान्ति प्रयासहरूमा महत्त्वपूर्ण भूमिकालाई सुदृढ बनाएको छ।
यो पुनः निर्वाचनले २००५ मा आयोगको स्थापना भएदेखि भारतको सक्रिय सहभागितालाई निरन्तरता दिएको छ। स्थायी सदस्य र संयुक्त राष्ट्र शान्ति मिसनहरूमा प्रमुख योगदानकर्ताको रूपमा, भारतले सधैं शान्ति, विकास, र समावेशी पुनःस्थापनाका मूल्यहरूलाई समर्थन गर्दै आएको छ।
संयुक्त राष्ट्रमा भारतको स्थायी मिशनले नोभेम्बर २८, २०२४ मा सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म X मा यस समाचारलाई साझा गर्दै भनेको छ: “भारत २०२५-२०२६ का लागि संयुक्त राष्ट्र शान्ति निर्माण आयोगमा पुनः निर्वाचित भएको छ। संस्थापक सदस्य र संयुक्त राष्ट्र शान्ति स्थापनाका प्रमुख योगदानकर्ताको रूपमा, भारत विश्वव्यापी शान्ति र स्थिरताका लागि शान्ति निर्माण आयोगसँग आफ्नो संलग्नता जारी राख्न प्रतिबद्ध छ।”
शान्ति निर्माण आयोगको स्थापना २००५ मा द्वन्द्वपछिको पुनःस्थापनाका विशिष्ट चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न गरिएको थियो। यस आयोगले महासभा र सुरक्षा परिषदलाई शान्ति निर्माण रणनीतिहरूमा सल्लाह दिनुका साथै पुनःस्थापनाका लागि स्रोतहरूको समन्वय र दिगो शान्तिका लागि उत्कृष्ट अभ्यासहरूको विकास गर्ने काम गर्दछ।
भारत संयुक्त राष्ट्र शान्ति मिसनहरूमा सबैभन्दा ठूलो संख्यामा वर्दीधारी कर्मचारी पठाउने राष्ट्रहरूमध्ये एक हो। हाल करिब ६,००० भारतीय सैनिक र प्रहरी कर्मचारीहरू विभिन्न द्वन्द्व क्षेत्रहरूमा तैनाथ छन्। दक्षिण सुडानदेखि लेबनानसम्म, भारतीय शान्ति सैनिकहरूले स्थिरता कायम राख्न, नागरिकहरूको सुरक्षा गर्न, र समुदायहरूको पुनर्निर्माणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन्।
शान्ति निर्माण आयोगको सदस्यको रूपमा, भारतले मानवीय, विकास, र सुरक्षा पहलहरूसँग शान्ति निर्माणलाई एकीकृत गर्न सक्रिय योगदान दिएको छ। यस आयोगका देश-विशिष्ट र क्षेत्रीय छलफलहरूले सम्बन्धित पक्षहरूलाई एकसाथ ल्याई प्रयासहरूलाई समन्वय गर्न र स्रोतहरू साझेदारी गर्न मद्दत पुर्याउँछ।
भारतले दिगो पुनःस्थापना, शान्ति स्थापना मिसनको सहज संक्रमण, र वित्त पोषणका नवीन उपायहरू जस्ता क्षेत्रमा ध्यान केन्द्रित गर्दै आएको छ। द्वन्द्वपछिका क्षेत्रहरूमा पूर्वाधार, संस्था, र शासनको पुनर्निर्माणका लागि भारतले राष्ट्रिय नेतृत्वमा आधारित रणनीतिहरूलाई समर्थन गर्दै आएको छ।
भारतको शान्ति निर्माण प्रयासहरूको एक विशेष पक्ष समावेशीतामा जोड हो। भारतले सधैं शान्ति प्रक्रियामा महिला र हाशियामा परेका समूहहरूको भूमिकालाई महत्त्व दिंदै समावेशी दृष्टिकोणलाई प्राथमिकता दिएको छ। दिगो विकासलाई शान्ति निर्माणको आधारशिला मान्दै, भारतले द्वन्द्व प्रभावित राष्ट्रहरूको दीर्घकालीन स्थिरताका लागि समर्थन सुदृढ गर्ने लक्ष्य लिएको छ।
भारतको पुनः निर्वाचनले विश्वव्यापी शान्ति र स्थिरताका लागि यसको अटल प्रतिबद्धतालाई थप प्रमाणित गरेको छ। व्यापक अनुभव र योगदानका साथ, भारतले शान्ति निर्माण आयोगको माध्यमबाट एकीकृत र समावेशी शान्ति प्रयासहरूलाई सशक्त बनाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ।
अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले द्वन्द्वपछिको पुनःस्थापना र दिगो शान्ति सुनिश्चित गर्न भारतको सक्रिय संलग्नताबाट लाभ उठाउनेछ। यो पुनः निर्वाचनले भारतलाई आफ्नो दृष्टिलाई अगाडि बढाउन र शान्तिपूर्ण तथा न्यायसंगत विश्वव्यवस्था निर्माणमा थप योगदान गर्न अवसर प्रदान गरेको छ।
