भारत जि २० ट्रोइका सदस्य हो, जसमा अघिल्लो, वर्तमान र आगामी अध्यक्षताहरू समावेश छन्
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी १८ नोभेम्बर २०२४ सोमवारको दिन नाइजेरियाको दुई-दिनको उत्पादक भ्रमण सम्पन्न गरी ब्राजिलको रियो डे जनेरियो पुग्नुभयो। उहाँले सामाजिक मिडिया प्लेटफर्म पूर्व ट्विटरमा लेख्नुभयो, “रियो डे जनेरियो, ब्राजिलमा जि २० शिखर सम्मेलनमा भाग लिन आएँ। सम्मेलनका विचार-विमर्श र विश्वका विभिन्न नेतासँग फलदायी वार्ता गर्न म उत्साहित छु।”
उहाँको आगमनमा भारतीय समुदायका सदस्यहरूले उहाँलाई हार्दिक स्वागत गरे। “रियो डे जनेरियोमा भारतीय समुदायबाट प्राप्त गर्मजोशीपूर्ण र जीवन्त स्वागतले मलाई गहिरो प्रभाव पारेको छ। उनीहरूको ऊर्जा त्यस माया र नातासँग मेल खान्छ जुन हामीलाई महादेशहरूको बीचमा जोड्दछ,” प्रधानमन्त्री मोदीले आफ्नो आगमनको क्रममा एक अलग पूर्व ट्विटर पोस्टमा फोटोहरूसँग साझा गर्नुभयो।
भारत जि २० ट्रोइका सदस्य हो, जसमा अघिल्लो, वर्तमान र आगामी अध्यक्षता समावेश छन्। नाइजेरिया, ब्राजिल र गुयाना भ्रमणको लागि १६ नोभेम्बर २०२४ शनिबार प्रस्थान गर्दै, प्रधानमन्त्री मोदीले भने, “गत वर्ष, भारतको सफल अध्यक्षताले जि २० लाई जनताको जि २० मा रूपान्तरण गर्यो र ग्लोबल साउथका प्राथमिकताहरूलाई यसको एजेन्डामा समावेश गर्यो। यस वर्ष, ब्राजिलले भारतको धरोहरमा आधारित काम गरेको छ।”
उहाँले थप्दै भने, “म ‘एक पृथ्वी, एक परिवार, एक भविष्य’ को भारतको दृष्टिकोणसँग मेल खाने सृजनात्मक छलफलहरूको प्रतीक्षा गर्दैछु। म यस अवसरको उपयोग गर्दै अन्य नेताहरूसँग द्विपक्षीय सहकार्यलाई थप प्रगति दिने विचारहरूको आदान प्रदान गर्नेछु।”
१७ नोभेम्बर २०२४ मा नाइजेरियाका राष्ट्रपति बोलाह अहमद टिनुबुले प्रधानमन्त्री मोदीलाई अबुजामा एक समारोहमा देशको सर्वोच्च पुरस्कार, ग्रान्ड कमाण्डर अफ द अर्डर अफ नाइजर, प्रदान गर्नुभयो। यो सम्मान प्रधानमन्त्री मोदीको राज्यकार्यक्षमता र भारत-नाइजेरिया सम्बन्धको प्रवर्धनमा योगदानका लागि दिइएको हो। पुरस्कार प्रमाणपत्रमा भनिएको छ कि प्रधानमन्त्री मोदीको दूरदर्शी नेतृत्वमा भारत एक विश्वशक्ति बनेको छ र उनका परिवर्तनकारी शासनले एकता, शान्ति र साझा समृद्धि प्रवर्द्धन गरेको छ।
प्रधानमन्त्री मोदी १९६९ पछि यो सम्मान प्राप्त गर्ने पहिलो विदेशी नेता हुन्। उहाँले यो सम्मान भारतका जनतामा र भारत र नाइजेरियाबीचको ऐतिहासिक मित्रतालाई समर्पण गर्नुभयो। उहाँले भनुभयो कि यो सम्मानले दुई देशका बीचको रणनीतिक साझेदारी र ग्लोबल साउथको आकांक्षामा साझा प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दछ।
प्रधानमन्त्री मोदी र राष्ट्रपति टिनुबुले औपचारिक वार्ता गर्दै भारत-नाइजेरिया रणनीतिक साझेदारीलाई सुदृढ गर्न थप सहकार्यका अवसरहरू अन्वेषण गर्नुभयो। विदेश मन्त्रालयका अनुसार, दुबै नेताले द्विपक्षीय सम्बन्धको प्रगतिको सराहना गर्दै व्यापार, लगानी, शिक्षा, ऊर्जा, स्वास्थ्य, संस्कृति र जनस्तरका सम्बन्धहरूमा सहकार्यको विशाल सम्भावना रहेको सहमति जनाए।
प्रधानमन्त्री मोदीले नाइजेरियालाई कृषि, यातायात, किफायती औषधि, नवीकरणीय ऊर्जा र डिजिटल रूपान्तरणका क्षेत्रमा भारतको अनुभव प्रस्ताव गर्नुभयो। अर्कोतर्फ, राष्ट्रपति टिनुबुले भारतबाट प्राप्त विकास सहयोगको सराहना गर्दै यसले स्थानीय क्षमता निर्माण, सीप र व्यावसायिक विशेषज्ञता सृजना गर्न महत्वपूर्ण प्रभाव पारेको कुरा जनाउनुभयो।
वार्तापछि, तीन समझदारीपत्र – सांस्कृतिक आदान-प्रदान कार्यक्रम, कस्टम्स सहकार्य र सर्वेक्षण सहकार्यका बारेमा हस्ताक्षर गरिए।
यो भारतका प्रधानमन्त्रीको नाइजेरिया भ्रमण १७ वर्षपछि भएको हो। न्यु दिल्ली प्रस्थान गर्नु अघि १६ नोभेम्बर २०२४ मा प्रधानमन्त्री मोदीले भने, “नाइजेरिया भ्रमणले हाम्रो रणनीतिक साझेदारीलाई प्रगति दिनको अवसर प्रदान गर्नेछ जुन लोकतन्त्र र बहुलवादमा साझा विश्वासमा आधारित छ।
