भारत र फिलिपिन्सको कुटनीतिक सम्बन्धको ७५ वर्ष: साझा दृष्टिकोणमा संवेदनशील बहुपक्षीय र क्षेत्रीय विषयहरूमा सहकार्य
भारत र फिलिपिन्सका बीच कूटनीतिक सम्बन्धको ७५ वर्षको अवसरमा १३ नोभेम्बर २०२४ मा भारतीय विदेशमन्त्री डा. सुब्रह्मण्यम जयशङ्कर, भारतमा फिलिपिन्सका राजदूत जोसेल एफ इग्नासियो र फिलिपिन्सका पर्यटन उपमन्त्री मरिया रिका सी. बुएनो द्वारा एक संयुक्त लोगो सार्वजनिक गरिएको छ। यो लोगो दुवै देशका राष्ट्रिय झण्डा र चरा तत्वहरूको संयोजन हो, जसले ७५ वर्षको कूटनीतिक मित्रता, सांस्कृतिक सम्बन्ध र साझा मूल्यहरूलाई जनाउँछ।
यो विशेष अवसरले प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको ‘एक्ट ईस्ट नीति’ अन्तर्गत भारत र फिलिपिन्सबीचको विशेष सम्बन्धको १० वर्षको सफलतासमेत मनाउँछ। यस अवसरमा, दुई देशको द्विपक्षीय सम्बन्धमा पछिल्ला केही महिनामा महत्वपूर्ण प्रगति भएको छ। २०२४ को सेप्टेम्बर र अक्टोबर महिनामा, भारत र फिलिपिन्सले रक्षा, समुद्री क्षेत्र, व्यापार, स्वास्थ्य, शिक्षा, ऊर्जा, कृषि, डिजिटल प्रविधि, अन्तरिक्ष, कनेक्टिविटी, संस्कृति र जनसंख्या आदानप्रदान लगायतका क्षेत्रहरूमा आफ्नो सहकार्यलाई थप प्रगति गर्ने कुरा सहमति जनाएका छन्।
भारत र फिलिपिन्सका बीचको सम्बन्ध २०११ मा द्विपक्षीय सहकार्यको संयुक्त आयोगको स्थापना पछि थप सुदृढ भएको छ। २०१३ र २०२३ मा भएका संयुक्त आयोगको बैठकहरूले दुबै राष्ट्रका बीचको सम्बन्धलाई थप मजबुत बनाएको छ, विशेष गरी आतंकवादविरुद्धको सहकार्यमा। २०२३ मा भएको पाँचौं बैठकले रक्षा र व्यापारका क्षेत्रमा सहयोग विस्तार गर्ने सन्देश दिएको छ।
रक्षा क्षेत्रको सहकार्यमा, दुवै देशका रक्षा एजेन्सीहरू बीच उच्चस्तरीय संवाद, तालिम, संयुक्त सैन्य अभ्यास र भारतीय रक्षा सहायक अधिकारीको नियुक्ति भएको छ। यसको परिणामस्वरूप फिलिपिन्सले भारतको ब्रह्मोस मिसाइल खरीद गरेको छ, जुन दुई देशका बीचको रक्षा सहकार्यमा महत्वपूर्ण मीलको ढुङ्गा साबित भएको छ।
व्यापारमा, भारत र फिलिपिन्सको बीचको द्विपक्षीय व्यापार २०१० मा १ अर्ब डलरबाट २०२३-२०२४ सम्म ३.६ अर्ब डलरमा पुगेको छ। २०२४ को दोस्रो त्रैमासिक (अप्रिल-अगस्ट) मा दुवै देश बीचको व्यापार १.३३७ अर्ब डलर पुगेको छ, जसमा भारतका निर्यात ९३१ मिलियन डलर र आयात ४०६ मिलियन डलर रहेका छन्।
द्विपक्षीय स्तरमा मात्र नभई, यी दुई देशले संयुक्त राष्ट्रसंघ, आतंकवाद र जलवायु परिवर्तनजस्ता संवेदनशील बहुपक्षीय मुद्दामा समान दृष्टिकोण अपनाएका छन्। विशेष गरी, भारतको सुरक्षा परिषदमा स्थायी सदस्यता प्राप्तिको प्रयासमा फिलिपिन्सले सदैव समर्थन गरेको छ।
यस प्रकार, भारत र फिलिपिन्सका बीचको सम्बन्ध ७५ वर्षको सफल यात्रा पछि एक नयाँ युगमा प्रवेश गरेको छ, जसले दुवै देशका लागि रणनीतिक साझेदारीको नयाँ सम्भावनाहरू खोल्दै आगामी दिनहरूमा यि देशहरूलाई अझ नजिक ल्याउने विश्वास जनाउँछ।
